Etiquette
Dojo
De aikido-dojo is de plaats waar men oefent om de weg van Aiki te bewandelen.
Het gedrag in de dojo is dan ook niet hetzelfde dan het gedrag in een gewone gymzaal. We komen naar de dojo om aan onszelf te werken, om ons te vervolmaken en te perfectioneren.
Het is de weg van de krijger die we leren bewandelen in de dojo. Dit is echter niet de weg van het gevecht, doch de weg van de vervolmaking, in functie van de bescherming van het leven en met als doel de perfecte controle over ons eigen lichaam en onze geest te verwerven.
Bovendien zijn er een aantal ‘regels’ die universeel zijn die in een dojo dienen gerespecteerd te worden, doch een exacte code voor het juiste gedrag kan onmogelijk op papier gezet worden. Hierna volgt toch een summiere opsomming van de belangrijkste punten die dienst kunnen doen als geheugensteuntje:
01. Oefen steeds met plezier. Wees steeds vriendelijk en eerbiedig.
02. Je partner leent jou zijn lichaam opdat je zou kunnen oefenen. Hij vertrouwt erop dat je hem niet zal kwetsen. Tracht dat vertrouwen niet te beschamen! Respect komt voor alles. Heb respect voor jezelf, voor de anderen en voor de dingen die je ziet, leert en/of hanteert.
03. Maak je geest leeg voor de les. Net zoals je in een volle tas thee geen thee kan bij gieten, kan je in een volle geest geen nieuwe kennis stoppen.
04. Verzorg steeds je lichaam en je kledij en draag geen juwelen tijdens de renshu (les). Dit is een van de belangrijkste vereisten voor een aangename sfeer.
05. Wees op tijd in de renshu!
06. Indien je te laat komt en de renshu is reeds bezig, wacht dan in seiza aan de rand van de tatami, totdat de leraar je de toestemming geeft de renshu bij te treden. Als je de dojo wil verlaten voordat de renshu gedaan is, vraag dan eerst toestemming aan de leraar. Verzorg de etiquette voor het verlaten van de tatami en de dojo.
07. Groet steeds wanneer dit vereist is:
a. Bij het binnenkomen en bij het verlaten van de dojo/tatami;
b. Bij het begin en einde van elke oefening;
c. Groet je wapens wanneer je ermee gaat oefenen;
08. Besteed aandacht aan etiquette bij het afleggen van examens en bij het overhandigen of ontvangen van geschenken of diploma’s.
09. Wanneer je vragen hebt over dojo etiquette, aarzel dan niet uitleg te vragen aan oudere leerlingen (sempai) of aan de leraar (sensei).
In budo spreekt men over de zeven deugden van de bushido (krijger):
Welwillendheid ~ Beleefdheid ~ Waardigheid ~ Loyaliteit ~ Rechtvaardigheid ~ Moed ~ Eer
Tracht om deze deugden in je achter- (of voor-) hoofd te houden.
In feite is de hele drijfveer van het gedrag in de dojo te herleiden tot één kernbegrip: respect! Het doel van de dojo etiquette is je correct voor te bereiden op de renshu. We moeten trachten om op een aangename, toffe, correcte en efficiënte manier het beste van onszelf te maken en dit als een grote vriendenkring zowel binnen als buiten de dojo.
Wat is een hakama en wie draagt het?
Een hakama is een broekrok die zowel aikido-, ju-jitsu-, kendo- als boogschiet- beoefenaars dragen. De stadaard gi die bij aikido klassen gedragen wordt, is de kleding dat men gewoonlijk onder de hakama draagt.
Oorspronkelijk was de hakama gedragen door de samourai om zijn benen te beschermen tegen hoge gewassen, uitstekende takken,… terwijl hij op zijn paard ten strijde trok. (vergelijkbaar met de lederen broek die de cowboys dragen) In Japan was leer niet gemakkelijk te vinden, daarom gebruikten ze zware linnen om dat te vervangen. Nadat de samourai evolueerde van ruiters naar voetvolk, bleven ze de hakama dragen en daardoor waren ze gemakkelijk herkenbaar op het slagveld.
In de meeste aikido-scholen van vandaag wordt de hakama gedragen door de yudansha (zwarte gordels). Enkele scholen laten het toe dat alle studenten vanaf een bepaalde graad een hakama dragen.(Meestal groene of blauwe gordel hangt ervan af) En soms komt het voor de vrouwen de hakama vroeger dragen dan mannen.
De hakama heeft 7 vouwen(5 vooraan en 2 achteraan) en heeft de volgende symbolische betekenis:
1:Jin – menslievendheid
2:Gi – eer, gerechtigheid
3:Rei – etiquette, beleefdheid
4:Yuki(of Chi) – wijsheid, intelligentie
5:Makoto(of Shin) – oprechtheid, eerlijkheid, echtheid
6:Chugi(of Chu) – loyaliteit, betrouwbaarheid, getrouwheid, toewijding
7:Meiyo(of Koh) – vroomheid, eer, prestige
nummers 1 tot 5 zijn plooien aan de voorzijde, 6 en 7 zijn de vouwen aan de achterzijde. Zij representeren samen de zeven deugden van Budo.